Veelgestelde vragen Gastec On-Site

Nee. Gasleidingen van PEX of multilayer in het zicht mogen wegens het risico op mechanische en thermische beschadiging niet zonder mantelbuis worden gelegd. Leidingen die niet zijn weggewerkt in de bouwconstructie moeten worden omkokerd of in een mantelbuis liggen. Zie ook NPR 3378-5.

PEX-leidingen en multilayer gasleidingen in het zicht (ook in de meterkast of boven een verlaagd uitneembaar plafond) en kruipruimten met waterdichte bodemafsluiting moeten altijd worden voorzien van een mantelbuis. Fittingen en appendages hoeven niet met een mantelbuis beschermd te worden, de mantelbuis mag dus onderbrekingen bevatten. De mantelbuis is er voor mechanische en thermische bescherming. Metalen en kunststof mantelbuizen zijn toegestaan.

PEX-leidingen en multilayer gasleidingen in kruipruimten zonder waterdichte bodemafsluitingen en in overige ruimten onder de begane grond vloer, niet zijnde een kruipruimte met waterdichte bodemafsluiting, moeten zijn voorzien van een ononderbroken mantelbuis. De mantelbuis is er voor mechanische en thermische bescherming, bovendien moet lekgas correct afgevoerd worden. 

De specifieke eisen die gesteld worden aan de mantelbuis staan beschreven in NPR 3378-5.

Nee, een PEX-leiding of multilayerleiding in een kruipruimte die aan onderstaande condities voldoet moet worden voorzien van een mantelbuis die dient als mechanische en thermische bescherming. De mantelbuis mag onderbroken zijn. In alle andere situaties onder de begane grondvloer moet de mantelbuis gesloten zijn, zodat lekgas afgevoerd kan worden:

• Een waterdichte bodemafsluiting;
• Een vrije hoogte van ten minste 0,8 meter;
• Bereikbaar via een kruipluik van 1,0 bij 0,62 meter;
• Vrij van obstakels;
• Blijvend droog en geventileerd.

Bij grootkeukenapparatuur is vaak een voorziening vereist die ervoor zorgt dat gastoestellen uit bedrijf gaan (of niet in bedrijf komen) als de afzuiging uitvalt. Dan is het doorgaans voldoende een eenvoudige elektrische koppeling aan te brengen tussen de ventilator voor afzuiging en een magneetklep in de gastoevoer.  Achtereenvolgens moeten dan zijn aangebracht:

• Een handbediende afsluiter;
• De betreffende magneetklep;
• Een gasgebrekbeveiliging (B-klep).

Indien alle gastoestellen uitgevoerd zijn met vlambeveiligingen dan is een gasgebrekbeveiliging niet noodzakelijk.

Als de kruipruimte een waterdichte bodemafsluiting heeft (zie NPR 3378-5) dan is dat toegestaan. De ruimte moet wel toegankelijk zijn, blijvend droog zijn en geventileerd worden. Als de kruipruimte geen waterdichte bodemafsluiting heeft dan is toepassing van een mantelbuis noodzakelijk. Zie ook NPR 3378-5.

De belastingen van de afzonderlijke uitmondingen moeten bij elkaar worden opgeteld wanneer deze binnen het denkbeeldige uitmondingsgebied vallen. Het denkbeeldig uitmondingsgebied is een bol met een straal van 0,2 maal de wortel van de totale belasting (op bovenwaarde) met een minimum van 2 meter. Het middelpunt van de bol ligt in het hart van de uitmonding met de grootste belasting.

Als de uitmondingen allen een gelijke belasting hebben dan moet de bol dusdanig worden gekozen dat zoveel mogelijk uitmondingen in het denkbeeldige uitmondingsgebied vallen. Let op: de uitmonding kan een uitmonding zijn van een individueel toestel, maar op één uitmonding kunnen ook meerdere toestellen zijn aangesloten.

De grootst mogelijke belasting op één uitmonding, dus mogelijk een optelling van meerdere toestellen, wordt in de norm NEN 2757 als Btot omschreven. Bsom zoals omschreven in NEN 2757 is de optelling van alle nominale belastingen die zijn aangesloten op de uitmondingen gelegen binnen het denkbeeldig uitmondingsgebied.

Toestellen met een gasdrukregelaar (bijvoorbeeld cv-toestellen) kunnen de verhoogde gasdruk over het algemeen terugregelen naar de lagere (gewenste) druk bij de branders in het toestel. Het kan nog steeds zijn dat de teruggeregelde druk (bij een voordruk van 75 mbar) bij deze toestellen hoger is dan bij de normale situatie. Een toestel zonder drukregelaar (bijvoorbeeld een gasfornuis) zal met een hogere gasdruk sowieso meer gas gaan verbruiken.

Heb je echter een hoger gasverbruik bij bijvoorbeeld een cv-toestel of een gasfornuis, dan wordt dit hogere gasverbruik wel omgezet in warmte (die een bewoner gebruikt). Het gasfornuis of cv-toestel met een verhoogde voordruk zal dus minder lang in bedrijf zijn. Mogelijk zorgt de verhoogde voordruk wel voor een (iets) slechter rendement. De verhoogde voordruk zal hierdoor mogelijk leiden tot een iets hoger gasverbruik. De huisdrukregelaar zal bij dergelijke voordrukken uiteraard wel vervangen moeten worden.

Het doel van de manometer, zoals beschreven in NEN3028:2016 en NPR 3378-22:2018, is het weergeven van de actuele druk. Daarbij is op de manometer aangegeven wat de insteldruk is van de veiligheidsklep (maximumdruk) en de voordruk in het expansievat (minimumdruk). Als bij een toestel met een digitale weergave van de actuele druk dezelfde informatie beschikbaar is, bijvoorbeeld door aanwezigheid van instructies of markering, dan wordt hetzelfde bereikt als bedoeld in artikel 8.2.5. Daarmee is het aanbrengen van een extra manometer niet noodzakelijk.

Ja. De drukverhoger moet voldoen aan de geldende eisen in bijvoorbeeld NEN 2078 of EN 15001-1. In de leidingdelen naar gebouwen en/of toestellen die ontworpen zijn voor 25 mbar moet een gasdrukregelaar worden opgenomen.

Een ketel en/of brander waarop een GIVEG-keur is afgegeven voldoet aan de destijds geldende eisen voor veiligheid en functionaliteit. Uitwisseling van componenten door identieke componenten in het veld is uiteraard toegestaan. Bij uitwisseling van bijvoorbeeld componenten, regelingen en  beveiligingsprincpes die afwijken van de oorspronkelijk (GIVEG) goedgekeurde brander/ketel zal de keuringsinstantie (Kiwa Nederland, voorheen VEG-Gasinstituut) moeten aangeven of de gewijzigde brander en/of ketel nog aan het gewenste veiligheids- en functionaliteitsniveau voldoen.

Op dit moment is dat (voor onder meer ruimteverwarmingstoestellen) het veiligheids- en functionaliteitsniveau zoals beschreven in de Gastoestellenrichtlijn (oftewel de Gas Appliance Regulation, GAR). Een fabrikant van een brander en/of ketel heeft een Notified Body (bijvoorbeeld Kiwa Nederland B.V.) nodig om aan te tonen dat aan de GAR wordt voldaan. De fabrikant van de brander en de fabrikant van de ketel moeten aantonen dat de wijzigingen acceptabel zijn voor een Notified Body. Het kan zijn dat de aanpassingen c.q. variaties op toepassing van componenten destijds al waren beschreven in de GIVEG-rapportages. Dit zouden de fabrikanten ook aantoonbaar moeten kunnen maken.

Het combineren van VR en HR op een bestaand CLV-systeem is niet aan te raden. De eisen/richtlijnen sluiten dit echter niet uit. Het is beter om na te gaan of overige bewoners ook niet aan vervanging toe zijn. Aandachtspunten zijn o.a.:

• Bij het installeren van een nieuwe (HR of VR) ketel moet men weten of het huidige systeem nog 15 jaar mee kan. Een uitvoerige inspectie is hiervoor noodzakelijk;
• Nagaan of overige (bestaande) toestellen gecombineerd mogen worden met de nieuwe toestellen;
• Nagaan of nieuwe toestellen geschikt zijn voor CLV-toepassing;
• De capaciteit (belasting) van het nieuwe toestel moet kleiner zijn dan de capaciteit van het oude toestel;
• Nagaan of de afmeting van drukvereffeningsopening (in het CLV-systeem) nog van de juiste afmeting is of nog wel aanwezig moet blijven;

Of in een specifieke situatie alle toestellen veilig en probleemloos kunnen functioneren over een langere termijn is enkel te beoordelen als alle details van de betreffende situatie bekend zijn.

De regelgeving op het moment van installatie was niet voorzien van aanwijzingen met betrekking tot eisen voor ventilatorbranders op ovens. Er waren destijds wel VISA-voorschriften voor industriële stookinstallaties en de keuringseisen voor centrale verwarmingstoestellen opgesteld waar mogelijk iets uit af te leiden valt.

In de eerste uitgave van de VISA-voorschriften van 1 januari 1967 (art 2.3.1) die geldt voor stookinstallaties met één ventilatorbrander voor aardgas met een belasting op onderwaarde > 600 kW wordt de toepassing van dubbele veiligheidsafsluiters (VA's) voorgeschreven. In de Keuringseis No. 28 van 1 november 1971 (art 3.1.2.3) wordt aangegeven dat de beveiligingsafsluiters toegepast voor centrale verwarmingstoestellen met ventilatorbranders klasse 0,5 of klasse 1 moeten zijn, maar het aantal staat niet vermeld. Pas in aanvulling nr. 12 van 1 april 1983 wordt het aantal meer gespecificeerd:

• Voor toestellen met een belasting t/m 130 kW, 1 beveiligingsafsluiter klasse 1 of 1 beveiligingsafsluiter klasse 0,5 plus 1 gasregelklep;
• Voor toestellen met een belasting groter dan 130 kW, 1 beveiligingsafsluiter klasse 1 plus 1 gasregelklep of 2 beveiligingsafsluiter klasse 0,5.

Nu (CE-regelgeving) zouden er twee beveiligingsafsluiters met klasse A geplaatst moeten worden. Deze mogen in de centrale gasleiding zitten of per brander twee. Plaatsing van één in de centrale en één in de individuele gasleiding is ook mogelijk. Wettelijk is één afsluiter voldoende. Uit veiligheidsoogpunt is het wenselijk om twee afsluiters te plaatsen.

De plaatsing van de rookgasafvoerleiding is niet toegestaan om de volgende redenen:

• De afvoerfabrikant zal deze mogelijkheid niet voorschrijven in zijn instructies;
• De mogelijkheid tot juist beugelen en monteren ontbreekt;
• De minimale afstand tot muren zal niet haalbaar zijn;
• Er zijn geen inspectiemogelijkheden;
• De brandveiligheid komt in het gedrang.

Zie ook de instructies van de fabrikant van het afvoermateriaal en NPR 3378-47:2016.

Er is geen wettelijk verbod daarop sinds het Bouwbesluit van kracht is en de GAVO niet meer geldig is. In GAVO-aanvulling '92 staat in sectie 7, art 18.1.3. dat een geveluitmonding niet mag voor toestellen in een stookruimte. De GAVO geldt echter niet meer. Op basis van de instructies van de toestelfabrikant zal vastgesteld moeten worden of uitmonding in de gevel is toegestaan.

De uitmonding moet voldoende afstand hebben tot luchttoevoervoorzieningen die zich bevinden op het betreffende perceel. Een appartementencomplex zal zich op één perceel bevinden. Om deze reden moet je dus ook rekening houden met de luchttoevoervoorzieningen van bijvoorbeeld de onder- of bovenburen. De minimale afstand kan berekend worden conform NEN 2757.

Zelfs als de afstand tussen rookgasafvoer en ventilatieluchttoevoer voldoende is (verdunningsfactor 0,01, conform het Bouwbesluit) is het verstandig om ook rekening te houden met het aspect visuele hinder. Een bovenbuurman kan een condenspluim voor zijn raam of op zijn balkon als overlast ervaren. Een afstand van 0,6 maal de wortel van de belasting (op bovenwaarde) van rookgasafvoer tot onderkant raam of balkon met een minimum van 2 meter kan voldoende zijn. Dit is echter geen garantie, aangezien de overlast door pluimvorming subjectief is.

Uiteraard moet je aan de hand van de toestelinstructies vaststellen of het gastoestel geschikt is voor een uitmonding in de gevel en of het betreffende afvoermateriaal (inclusief uitmonding) op het toestel geplaatst mag worden.

In de huidige nationale regelgeving wordt er over de afstand van een uitmonding van een toestel 1 (zo kun je de mechanische afzuiging met kookdampen/verbrandingsgassen van het fornuis opvatten) tot de luchttoevoer van toestel 2 (in dit geval het cv-toestel) niets gezegd. Het kan zijn dat de fabrikant van het cv-toestel daar iets over noemt in de installatie-instructies. Vaak zal dat niet zo zijn.

Om bovenstaande reden gaan we voor dit aspect terug naar oude regelgeving (9.1.2 van aanvulling NEN 1078, 1992); hartafstand tussen uitmonding van een toestel en instroomopening van een gesloten ander toestel is tenminste drie maal de middellijn van de uitmonding. Bijvoorbeeld bij een uitmonding met diameter 100m moet de hartafstand tot nabij gelegen verbrandingsluchttoevoeropening 300 mm zijn. Stel dat de luchttoevoerleiding ook een middellijn van 100 mm heeft, dan moet de afstand tussen de pijpen tenminste 200 mm zijn. Dit is dus relatief dicht bij elkaar.

Nee. De uitmonding van rookgassen voor een open toestel met trekonderbreker (natuurlijke afvoer) moet zijn rookgassen bovendaks afvoeren (in uitmondingsgebied I of II). Het uitmonden in de gevel van dit soort (B11) toestellen is in het verleden meerdere malen een oorzaak geweest van dodelijke CO-ongevallen. Voor een toelichting met betrekking tot de uitmondingsgebieden zie NPR 3378-61.

De maximale lengte van een flexibele rvs-verbindingsleiding wordt bepaald door de fabrikant van het betreffende rookgasafvoermateriaal, waarbij de flexibele rvs-verbindingsleiding deel uitmaakt van een voering. Het afschot naar het toestel moet wel ruimer zijn dan gebruikelijk is bij star materiaal. De hoek tussen de flexible leiding en het horizontale deel moet minimaal 45 graden zijn (NPR 3378-42). Hiervoor geldt dat als de fabrikant van het afvoermateriaal afwijkende informatie geeft, deze informatie leidend is.

De term MAC-waarde (Maximaal Aanvaarde Concentratie) is vervangen voor de term TGG met een tijdsaanduiding  (Tijd Gewogen Gemiddelde). In de regelgeving wordt de grenswaarde opgegeven in mg/m3. De maximale grenswaarde voor CO wordt weergegeven met een TGG 8 van  23 mg/m3, dit is omgerekend 20 ppm.

Maximale concentraties waaraan mensen mogen worden blootgesteld worden gegeven in de Arbeidsomstandighedenregeling (kortweg: Arboregeling). Deze concentraties gelden dus daar waar sprake is van een werkgever-werknemerrelatie. De gegeven concentraties van een stof worden dan ook uitgedrukt in een TGG 8: gedurende 8 uur (een werkdag) mag de werknemer niet worden blootgesteld aan een concentratie hoger dan de TGG 8 .

De Arboregeling kent voor diverse stoffen een uitzondering voor een piekbelasting: gedurende maximaal 15 minuten mag een hogere waarde (TGG 15) worden toegelaten. Voor koolmonoxide was dat voor 21 augustus 2018 niet het geval, na deze datum geldt een waarde van 117 mg/m3, dit is omgerekend 100 ppm. Als je tijdens onderhoud of een inspectie van een gastoestel 6 ppm CO of meer in de omgeving meet, moet je altijd actie ondernemen.

Het CE-keurmerk stelt eisen aan de uitstoot van CO bij nieuwe toestellen. Deze zijn vrij ruim. Een fabrikant kan in zijn instructies aangeven wat de maximale hoeveelheid CO in de rookgassen mag zijn. De fabrikant zal in ieder geval afstelgegevens (branderdruk, etc.) opgeven die de uitstoot van CO zo laag als mogelijk moeten houden. Het uitvoeren van correct onderhoud zal er eveneens voor zorgen dat de hoeveelheid koolmonoxide niet te hoog wordt. Een hoeveelheid CO kleiner dan 50 ppm en een giftigheidsindex kleiner dan 0,05 bij een afvoerloze geiser die correct is onderhouden moet normaal gesproken haalbaar zijn.