‘Het PSO-keurmerk maakt inclusief werkgeverschap zichtbaar’
Met de Prestatieladder Socialer Ondernemen (PSO) van TNO kunnen organisaties laten zien in welke mate ze bijdragen aan een samenleving waarin iedereen meedoet. Met het PSO-keurmerk worden de sociale prestaties getoetst en gekoppeld aan de verschillende niveaus die aangeven hoe wordt bijgedragen aan de werkgelegenheid van personen met een afstand tot de arbeidsmarkt. Kiwa’s Sabine Hesdal (schemamanager en auditor) en Leonie de Groot (sales en planning) en Yuri Starrenburg, directeur bij PSO-Nederland vertellen er meer over.
Het PSO-keurmerk, ontwikkeld door TNO, beheerd door PSO-Nederland en onafhankelijk getoetst door Kiwa, omvat een toets van de sociale prestaties van een organisatie. De PSO is opgezet als een prestatieladder met een aspirantstatus en trede 1,2 en 3 en een separaat 30+ certificaat. Bedrijven met een erkenning op trede 1,2 of 3 dragen meer dan gemiddeld bij aan de werkgelegenheid van kwetsbare groepen. Bij bedrijven met een certificaat PSO 30+ bestaat zelfs dertig procent of meer van het personeelsbestand uit medewerkers met een afstand tot de arbeidsmarkt.
Allereerst, wat is sociaal ondernemen?
Yuri Starrenburg: ‘Bijna iedereen kent intussen het begrip maatschappelijk verantwoord ondernemen. Hierbij zorgen ondernemers voor een goede balans tussen sociaal-ethische normen, milieu en winst, dus People, Planet en Profit. Sociaal, of inclusief, ondernemen is feitelijk de “People”-peiler van uit die mvo-mix.’
Wat is PSO?
Yuri Starrenburg: ‘Met de Prestatieladder Socialer Ondernemen kun je structureel werk maken van social return binnen de organisatie. De PSO is een door TNO ontwikkeld wetenschappelijk onderbouwd instrument dat in kaart brengt in welke mate organisaties bijdragen aan de participatie van kwetsbare groepen op de arbeidsmarkt.’
Waarom is PSO noodzakelijk?
Yuri Starrenburg: ‘Zolang er binnen onze beroepsbevolking nog hele groepen zijn die wel willen, maar niet kúnnen meedoen, is er nog volop werk aan de winkel. Voor die positieve impuls zorgt de PSO. Nederland is een kennisland waarin digitalisering en robotisering volop gaande zijn. Mede daardoor groeit de groep die niet mee kan.
Hoe wordt gemeten waar een organisatie staat?
Yuri Starrenburg: ‘Organisaties kunnen met de PSO zowel de directe als de indirecte sociale bijdrage in beeld brengen. Dus niet alleen het aantal medewerkers met een afstand tot de arbeidsmarkt dat ze binnen een peiljaar in dienst hebben, maar ook de omvang van producten en diensten die worden ingekocht bij PSO-gecertificeerde organisaties en sociale werkvoorzieningen (SW-bedrijven) gedurende het peiljaar. De percentages directe en indirecte sociale bijdragen tellen we bij elkaar op tot de totale sociale bijdrage.’
En dat leidt dan tot een PSO-niveau?
Yuri Starrenburg: ‘Klopt. We vergelijken die percentages met de PSO-norm die is gebaseerd op de tweejaarlijkse Werkgevers Enquête Arbeid (WEA) van TNO. Dat leidt tot een indeling op zogeheten PSO-prestatieniveaus. Een auditor van een onafhankelijke certificerende instelling voert vervolgens een toetsing uit. Daarbij wordt niet alleen gekeken naar het percentage medewerkers met een afstand tot de arbeidsmarkt, maar worden ook kwalitatieve eisen gesteld. Bijvoorbeeld of de organisatie zorgvuldig omgaat met medewerkers.’
Laten we eens dieper ingaan op PSO-certificering. Hoe ziet zo’n traject er uit?
Sabine Hesdal: ‘De PSO is een complexe norm. PSO-Nederland heeft die vertaald in een gebruiksvriendelijk stappenplan waarin een self-assessment via het PSO-webportaal een belangrijke rol speelt. In het kort leidt dat tot onderstaand certificeringstraject.’
Hoe werkt PSO-certificering?
- Procesfase 1: Maak een MijnPSO-account aan en meet zelf uw PSO-prestatieniveau op basis van uw eigen invoer, ook wel voorlopige PSO-score genoemd.
- Procesfase 2: Vraag een offerte aan voor een PSO-audit. De doorlooptijd van deze fase is één tot drie werkdagen.
- Procesfase 3: Dien de definitieve PSO-aanvraag in.
- Procesfase 4: De PSO-audit (toetsing) vindt plaats en de auditor levert het auditrapport aan PSO-Nederland. De doorlooptijd van deze fase is één tot uiterlijk tien werkdagen.
- Procesfase 5: U ontvangt een beslissing over de toekenning van de PSO-certificering en prestatieniveau. De doorlooptijd van deze fase is één tot uiterlijk tien werkdagen.
Welke meerwaarde heeft PSO-erkenning?
Sabine Hesdal: ‘De PSO is een instrument dat inzicht geeft in de mate waarin organisaties meer dan gemiddeld sociaal ondernemen, gericht op de arbeidsparticipatie van kwetsbare groepen op de arbeidsmarkt. Een PSO-certificering vergroot de zichtbaarheid van het inclusieve profiel van een organisatie. Met een PSO-certificering draagt een organisatie aantoonbaar bij aan een samenleving waarin iedereen meedoet.’
Waarom kiezen organisaties voor PSO-certificering door Kiwa?
Leonie de Groot: ‘Onze auditoren hebben niet alleen veel kennis van en ervaring met het schema, maar zijn ook betrokken en enthousiast. We merken dat inclusiviteit en sociaal ondernemen bij allerlei organisaties - van groot tot klein, in allerlei markten - steeds belangrijker wordt. Dat betekent dat onze auditoren brede ervaring hebben opgedaan bij de meest uiteenlopende bedrijven. Die afwisseling is leuk voor hen zelf én erg handig voor onze klanten. Ook kan bij Kiwa een PSO-certificeringstraject worden gecombineerd met een audit voor andere schema’s, zoals Blik op Werk of ISO 9001. Zo is er één aanspreekpunt voor meerdere certificeringstrajecten.’
Is PSO-certificering verplicht?
Sabine Hesdal: ‘Er is geen wettelijke verplichting, maar we merken dat opdrachtgevers het steeds belangrijker vinden dat leveranciers sociaal ondernemen en structureel werken aan inclusiviteit. Bij aanbestedingen wordt bijvoorbeeld vaak een Social Return on Investment (SROI)-verplichting opgenomen in de criteria. Vaak is dat ergens tussen 2 en 5 procent. Met PSO-certificering kan aan deze SROI-verplichting worden voldaan.’
Hoe lang is een PSO-certificaat geldig?
Leonie de Groot: ‘Elk certificaat heeft een geldigheidsduur van twee jaar. Daarna moet de certificaathouder opnieuw de PSO-erkenning aanvragen met behulp van het rekentool van PSO-Nederland.’