Wat is de Omgevingswet?
Vanaf 1 januari 2024 geldt in Nederland nieuwe wetgeving voor de inrichting en het beheer van de leefomgeving: de Omgevingswet.
Wirwar
Ons omgevingsrecht bestaat nu uit 40 wetten, 120 algemene maatregelen van bestuur (AMvB’s) en honderden ministeriële regelingen. Dat is onoverzichtelijk, verwarrend en zorgt er vaak voor dat nieuwe, duurzame ontwikkelingen flinke vertraging oplopen.
Vereenvoudiging
Het doel van de Omgevingswet is een vereenvoudiging van ons omgevingsrecht, waardoor er meer mogelijkheden ontstaan voor duurzame initiatieven en een gezond, veilig en prettig leef- en werkklimaat voor burgers en bedrijven.
Ja, tenzij…
De Omgevingswet is een vernieuwend stelsel van instrumenten die allemaal met elkaar samenhangen en niet elk belang afzonderlijk afwegen, maar een gebied bekijken als één geheel.
In de Omgevingswet staat het DOEL van een initiatief in de leefomgeving centraal. Vertrouwen is daarbij het uitgangspunt. Als een initiatief doelmatig is, wordt er toestemming gegeven. Tenzij het niet voldoet aan de spelregels van de wet. Dat moet zorgen voor vier voordelen ten opzichte van het huidige omgevingsrecht:
- Inzichtelijk omgevingsrecht – Van een wirwar aan regels naar een voorspelbaar, gebruiksvriendelijk stelsel;
- Leefomgeving centraal – Van een sectorale naar een samenhangende benadering van de leefomgeving;
- Ruimte voor maatwerk – Meer ruimte voor decentrale overheden om gebiedsgericht eigen afwegingen te maken;
- Sneller en beter – Snellere en betere besluitvorming over projecten in de fysieke leefomgeving.
1 wet, 4 AMvB’s
De nieuwe Omgevingswet vereenvoudigt het huidige omgevingsrecht en bundelt dit in één wet. Om die wet te kunnen uitvoeren zijn er vier algemene maatregelen van bestuur.
- Besluit activiteiten leefomgeving (BAL) – Algemene rijksregels voor bedrijven en burgers (meld-, informatie- en vergunningsplicht);
- Besluit bouwwerken leefomgeving (BBL) – Algemene rijksregels voor bouwwerken voor bedrijven en burgers (meld-, informatie- en vergunningsplicht). Hieronder valt de Wet Kwaliteitsborging, lees daar meer over op deze pagina;
- Besluit kwaliteit leefomgeving (BKL) – Instructies en normen voor bestuursorganen op het gebied van milieu en veiligheid;
- Omgevingsbesluit – Omgevingsplan, waterschapsverordening en omgevingsverordering.
Duurzaamheid en kwaliteit
Het motto van de nieuwe Omgevingswet is ‘Ruimte voor ontwikkeling, waarborgen voor kwaliteit’. De wet is dan ook ontwikkeld met het oog op duurzame ontwikkeling, bewoonbaarheid van het land en bescherming en verbetering van het leefmilieu.
De overheid geeft het bovenstaande vorm met ‘een wet, een loket’. Bij dat nieuwe Omgevingsloket (de vervanger van OLO, AIM en Ruimtelijkeplannen.nl) kunnen aannemers, omwonenden, overheden en andere initiatiefnemers snel zien wat er in de leefomgeving mag. Ook weten ze via het Omgevingsloket snel of ze met hun plannen aan de slag kunnen. De doorlooptijd van een procedure wordt namelijk flink korter, van 26 naar 8 weken.
De kern van de Omgevingswet bestaat uit zes instrumenten die in onderlinge samenhang bepalen of een bepaalde activiteit op een bepaalde locatie bijdraagt aan de kwaliteit, gezondheid en veiligheid van de leefomgeving.
Die zes kerninstrumenten zijn:
- Omgevingsvisie – Langetermijnvisie leefomgeving, verplicht voor Rijk, provincies, gemeenten en waterschappen;
- Programma’s – Concretisering van de omgevingsvisie;
- Decentrale regelgeving – Elk bestuursorgaan heeft een gebiedsdekkende regelgeving;
- Algemene rijksregels voor activiteiten – Hierdoor weten initiatiefnemers vooraf wat de mogelijkheden zijn en hoeven ze geen vergunning aan te vragen.
- Omgevingsvergunning – Kan worden aangevraagd bij het Omgevingsloket als de rijksregels niet volstaan;
- Projectbesluit – Noodzakelijk bij complexe, ingrijpende trajecten met een publiek belang.
Meer weten?
Op de website www.aandeslagmetdeomgevingswet.nl heeft de Rijksoverheid informatie rondom de Omgevingswet gebundeld én voorzien van een praktische toelichting. Wilt u weten wat Kiwa op het gebied van de Omgevingswet voor uw organisatie kan betekenen? Neem contact met ons op via dit contactformulier of bel naar 088 - 998 51 00. Wij helpen u graag verder!