Safety Culture Ladder herzien

Deze pagina is geupdate op 18-09-2024.

De Safety Culture Ladder (SCL), voorheen bekend als de Veiligheidsladder, wordt door steeds meer organisaties gebruikt als instrument om veiligheidsbewustzijn te meten en te stimuleren. De SCL ontstond ooit in de spoorsector, maar wordt intussen gebruikt door de meest uiteenlopende organisaties met verhoogde veiligheidsrisico’s op de werkvloer. Deze bredere toepassing was de aanleiding om het SCL-handboek en -certificatieschema te herzien. Dit heeft geleid tot Safety Culture Ladder 2.0, die van kracht is sinds begin dit jaar.

Wat zijn de veranderingen?

Safety Culture Ladder 2.0 zal de huidige versie in de komende jaren vervangen. Wijzigingen zijn onder andere:

• De beoordeling van bedrijfscultuur wordt nu gedaan aan de hand van vijf thema's, in plaats van de vorige zes;
• De beschrijving van deze thema's is meer gericht op bedrijfscultuur;
• Een beschrijving van Trede 1 is toegevoegd om een logische opbouw van beschrijvingen te waarborgen;
• De weegmethode is aangepast (enerzijds randvoorwaardelijk, anderzijds het bijbehorende gedrag);
• Eisen voor verslaglegging zijn herzien, waarbij rapportages niet meer herleidbaar mogen zijn tot individuen.

Structuur en inhoud van het certificatieschema

In de vorige versie waren er zes thema's, in SCL 2.0 zijn dat er nog vijf:

• Thema 1: Beleid en leiderschap;
• Thema 2: Kennis en vaardigheden;
• Thema 3: Primaire en secundaire processen;
• Thema 4: Samenwerken met externe partijen;
• Thema 5: Leren en verbeteren.

Overgangsperiode

SCL 2.0 is van kracht sinds 1 januari 2024. Vanaf 1 januari 2025 is (her)certificatie uitsluitend mogelijk volgens SCL 2.0. Vervolgaudits kunnen echter nog wel gebaseerd zijn op de oude versie. Vanaf 1 januari 2028 moeten alle geldige certificaten gebaseerd zijn op SCL 2.0.

Wat betekent SCL 2.0 voor de ASA en SAQ?

Met het Approved Self Assessment (ASA) voert u een verplicht self assessment uit, zonder dat dit een indicatie geeft van het trede-niveau. De Self Assessment Questionnaire (SAQ) maakt deel uit van het ASA en biedt inzicht in de veiligheidscultuur binnen uw organisatie. Deze vragenlijst vertaalt de antwoorden naar een totaalscore binnen het volwassenheidsmodel van de SCL.

Een SAQ kan door een organisatie worden gebruikt voor:

• een nulmeting, bijvoorbeeld voor het opstellen van een ontwikkel- of verbeterplan;
• een algemene zelfevaluatie;
• als onderdeel van een auditprocedure.

Met de invoering van SCL 2.0 is in december 2023 een nieuwe vragenlijst geïntroduceerd om deze nieuwe versie van de norm te ondersteunen. De lijst bestaat uit 20 vragen, waarbij elk subthema een vraag heeft voor zowel het management als het uitvoerend personeel. Voor het uitvoerend personeel is de vraag op B1-taalniveau geschreven. In tegenstelling tot de SAQ Compact, bevat de SAQ 2.0 voor elk subthema een vraag voor beide doelgroepen.

De SAQ Compact (2016) en SAQ Extended (2016) blijven beschikbaar zolang certificering op basis van SCL 1.0 nog mogelijk is.

Verplichting van Trede 3 bij ViA per 1 juli 2026

De aanscherping van de ViA-eis van Trede 2 naar Trede 3 is uitgesteld van 1 januari 2025 naar 1 juli 2026. Deze beslissing is met zorg genomen, omdat het belangrijk is om te blijven groeien en vooruitgang te boeken. Echter, vanwege het ontbreken van een geschikt alternatief voor het lichtste bewijsmiddel, het Approved Self Assessment (ASA), zou de proportionaliteit van ViA in gevaar komen bij het invoeren van strengere eisen.

Er wordt voortvarend gewerkt aan het vinden van een passend alternatief als lichtste bewijsmiddel voor ViA. Het doel is om een bewijsmiddel te ontwikkelen met een evenwichtige auditlast, waarmee Trede 3 kan worden aangetoond.

Kijk voor meer informatie op de website van GCVB.

Meer info

Kijk voor meer informatie over de Safety Culture Ladder 2.0 op de productpagina of neem contact met ons op!